Vài năm trở lại đây, xuất hiện một cách thức mua bán xe ô tô mới mà nhiều người sử dụng đó là làm hợp đồng ủy quyền. Không khó để tìm thấy những tin rao trên các diễn đàn, trang mạng xã hội, ….với những nội dung như lập hợp đồng ủy quyền để thực hiện mua bán xe ô tô hay xe chính chủ, ủy quyền bao sang tên…. Với những lợi ích và sự tiện lợi kèm theo như tiết kiệm chi phí, tiết kiệm thời gian, … Chính vì những lợi ích đó nên việc mua bán ô tô thông qua ủy quyền ngày càng trở nên phổ biến gần đây. Trong trường hợp này, thủ tục công chứng ủy quyền xe ô tô giữ vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi cho các bên, đặc biệt là bên mua. Tuy nhiên, việc mua bán xe ô tô bằng hợp đồng ủy quyền có hợp pháp hay không? Có những rủi ro gì xảy ra khi thực hiện việc mua bán xe ô tô bằng hợp đồng ủy quyền? Hãy theo dõi bài viết dưới đây.
1.     Hợp đồng công chứng ủy quyền xe ô tô
- Hợp đồng ủy quyền xe ô tô được các bên thiết lập khi bên ủy quyền và bên được ủy quyền thỏa thuận với nhau để bên được ủy quyền nhân danh bên ủy quyền sử dụng, định đoạt chiếc xe ô tô thuộc quyền sở hữu của bên ủy quyền trong một khoảng thời gian thỏa thuận.
- Trên thực tế, hợp đồng ủy quyền này còn được sử dụng nhằm thay thế hợp đồng mua bán xe ô tô. Mục đích là để tránh những chi phí liên quan đến sang tên xe, lệ phí trước bạ, thuế thu nhập cá nhân.
- Thủ tục công chứng ủy quyền xe ô tô được sử dụng như một biện pháp đảm bảo an toàn pháp lý cho các bên, đặc biệt là bên mua. Giả sử khi có tranh chấp xảy ra, hợp đồng được công chứng đó sẽ là cơ sở để đảm bảo thời hạn ủy quyền sử dụng, định đoạt xe ô.

2. Thủ tục công chứng ủy quyền xe ô tô
- Thành phần hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:
+ Hồ sơ của bên ủy quyền:
- Giấy tờ pháp lý cá nhân: CMND/ Thẻ căn cước công dân/ Hộ chiếu, Sổ hộ khẩu.
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu xe ô tô: Đăng ký, đăng kiểm xe ô tô.
- Giấy tờ khác liên quan đến xe ô tô dưới tên người ủy quyền.
+ Hồ sơ của bên được ủy quyền:
- Giấy tờ pháp lý cá nhân: CMND/ Thẻ căn cước công dân/ Hộ chiếu, Sổ hộ khẩu.
+ Tài liệu, giấy tờ khác cần có
- Hợp đồng ủy quyền (nếu có).
- Giấy tờ liên quan đến việc xác định tài sản chung, tài sản riêng đối với tài sản (nếu có).
- Giấy tờ chứng minh về năng lực hành vi dân sự (nếu có).
- Giấy tờ về quyền đại diện (nếu có).

3.Vậy mua bán xe ô tô bằng hợp đồng ủy quyền có được không?
- Theo như Điều 430 Bộ luật dân sự 2015, Hợp đồng mua bán tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán chuyển quyền sở hữu tài sản cho bên mua và bên mua trả tiền cho bên bán.
- Theo như Điều 562 Bộ luật dân sự 2015, Hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền trong thời hạn ủy quyền, bên ủy quyền chỉ phải trả thù lao nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.
- Từ những khái niệm trên có thể thấy rằng, hợp đồng mua bán và hợp đồng ủy quyền có bản chất khác nhau. Trong hợp đồng mua bán thì bản chất là có sự chuyển giao quyền sở hữu (bao gồm quyền chiếm hữu, sử dụng, định đoạt) tài sản giữa người bán sang người mua. Còn hợp đồng ủy quyền thì bản chất là người được ủy quyền chỉ đại diện người ủy quyền thực hiện một hoặc một số công việc nhất định (chủ sở hữu tài sản vẫn là người ủy quyền).
- Như vậy có thể thấy, trường hợp mua bán xe ô tô bằng hợp đồng ủy quyền có những sự rủi do nhất định nếu không hiểu đúng bản chất của giao dịch thông qua hợp đồng uỷ quyền. Bản chất của việc mua bán xe thông qua hợp đồng ủy quyền là người được ủy quyền làm hộ người chủ sở hữu xe các công việc như: đàm phán, ký kết hợp đồng mua bán xe, nhận tiền thay cho chủ hữu nhưng khi thực hiện xong các công việc nêu trên thì người được ủy quyền phải giao lại toàn bộ khoản tiền đã nhận được phát sinh từ việc bán xe cho người ủy quyền (chủ xe).

4.Những rủi ro khi mua xe ô tô bằng hợp đồng ủy quyền
Việc mua bán xe bằng hợp đồng ủy quyền không hợp pháp như phân tích nêu trên nên việc mua bán xe ô tô bằng hợp đồng ủy quyền có thể xảy ra một số rủi ro như sau:
- Rủi ro hợp đồng vô hiệu. Ví dụ như: Chủ xe ủy quyền cho một người ký hợp đồng bán xe, hoàn tất việc thanh toán. Nhưng trong lúc tiến hành thủ tục sang tên thì chủ xe gặp nạn dẫn tới bất tỉnh hoặc chết trước lúc ký hợp đồng. Điều này làm hợp đồng ủy quyền không còn hiệu lực và hợp đồng mua bán đã ký cũng không còn giá trị. Người mua vừa có nguy cơ mất tiền, người bán không thực hiện được mục đích bán xe, dẫn đến kéo dài thời gian đã dự định, mất thời thời gian giải quyết vấn đề phát sinh.
- Rủi ro không kiểm tra được tình trạng của xe do mua bán bằng hợp đồng ủy quyền nên có thể xe đã bị cầm cố, thế chấp, kê biên.
- Rủi ro bị mất, hư hỏng hợp đồng ủy quyền. Lúc này bạn phải làm thủ tục trích lục tại nơi làm hợp đồng ủy quyền hoặc nhờ người bán thực hiện lại thủ tục ủy quyền. Trường hợp này phụ thuộc người bán phải có thiện chí giúp đỡ.
- Chiếc xe ô tô sẽ trở thành tài sản thừa kế trong trường hợp chủ xe chết nếu các bên không có thỏa thuận nào khác.
- Người mua khó khăn trong việc bán xe ô tô cho người thứ ba nếu trong phạm vi ủy quyền không thỏa thuận về việc người mua xe ô tô có quyền định đoạt bán xe cho người thứ ba. Lúc này, người mua phải có sự đồng ý của người bán (chủ sở hữu xe ô tô) thì mới  có thể thực hiện việc bán xe ô tô cho người thứ ba.

5.      Thủ tục đăng ký sang tên xe ô tô và hậu quả pháp lý khi không thực hiện thủ tục này.
- Căn cứ khoản 1, 4 Điều 6 Thông tư 58/2020/TT-BCA, chủ xe ô tô phải có trách nhiệm chấp hành quy định pháp luật về đăng ký xe. Theo đó, trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày làm hợp đồng mua bán xe ô tô (chuyển quyền sở hữu xe) thì người mua xe ô tô phải đến cơ quan đăng ký xe làm thủ tục cấp đăng ký, biển số.
- Căn cứ điểm l khoản 7 Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định chủ xe ô tô là:
Cá nhân: bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng;
Tổ chức: bị phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng.
- Không làm thủ tục đăng ký sang tên xe (chuyển tên chủ xe cũ trong Giấy đăng ký xe sang tên của mình) theo quy định pháp luật khi mua xe ô tô.
- Như vậy, trong thời hạn 30 ngày sau kể từ ngày làm giao kết hợp đồng mua bán xe ô tô, người mua xe ô tô phải thực hiện thủ tục đăng ký sang tên xe ô tô. Trường hợp người mua xe ô tô không thực hiện thủ tục đăng ký sang tên xe ô tô theo quy định pháp luật thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt là từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng đối với cá nhân và từ 4 triệu đồng đến 8 triệu đồng đối với tổ chức.

6. Hồ sơ công chứng hợp đồng mua bán xe ô tô
+ Hồ sơ của bên bán:
- Giấy tờ pháp lý cá nhân: CMND/ Thẻ căn cước công dân/ Hộ chiếu, Sổ hộ khẩu.
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu xe ô tô: Đăng ký, đăng kiểm xe ô tô.
- Giấy tờ khác liên quan đến xe ô tô dưới tên người ủy quyền.

+ Hồ sơ của bên mua:
- Giấy tờ pháp lý cá nhân: CMND/ Thẻ căn cước công dân/ Hộ chiếu, Sổ hộ khẩu.
+ Tài liệu, giấy tờ khác cần có
- Hợp đồng ủy quyền (nếu có).
- Giấy tờ liên quan đến việc xác định tài sản chung, tài sản riêng đối với tài sản (ví dụ: đăng ký kết hôn, xác nhận tình trạng hôn nhân,…).

Nếu có bất kỳ vướng mắc gì về giấy tờ khi tham gia giao dịch công chứng, quý khách vui lòng liên hệ văn phòng công chứng Trần Thị Lan để được hỗ trợ!

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG TRẦN THỊ LAN

Trụ sở: Số nhà 1090 đường Hạ Long, Phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, Tỉnh Quảng Ninh
Hotline : 0986.336.128 - 07883.23456
Email: congchungtranthilan@gmail.com
Website: http://dichvucongchungquangninh.vn/

                                Người thực hiện: Kiều Oanh